Op diverse strategische plaatsen langs rivieren ontstonden vroeger nederzettingen langs de Maas. Zo kwam ook Megen in beeld. De naam Megen is waarschijnlijk afgeleid van het Romaanse woord ‘Magus’, wat veld, plaats of stad betekent. Het zou echter ook van het Keltische woord ‘Magos’ kunnen komen, wat doorwaadbare plaats betekent.
Vanaf ongeveer 1145 is voor het eerst officieel sprake van het Graafschap Megen, waarbij ook Haren, Macharen en Teeffelen hoorden.
In 1357 kreeg Megen stadsrechten. Een grote stadsbrand in 1581 maakte een einde aan de strategische betekenis. Het stadje werd herbouwd, maar het stratenplan bleef hetzelfde tot op de dag van vandaag.
In de jaren ‘60 van de vorige eeuw waren veel panden in slechte staat. Het is mede aan de toenmalige burgemeester Bus te danken, dat de grote kaalslag (van alles wat oud en vervallen was) aan Megen voorbij is gegaan. Niet alles platgooien en herbouwen in moderne stijl. Er werd een status aangevraagd als beschermd stadsgezicht en vele panden werden met medewerking van monumentenzorg door de Megenaren herbouwd. Aldus werd de Parel van het Maasland behouden.
Ooit was hij een onderdeel van één van de vier toegangspoorten van Megen. Aan het eind van de 14e eeuw kreeg Megen zijn omwalling. In 1581 woedde er een grote stadsbrand, die vrijwel alle gebouwen en vestingwerken in de as legde. Daarmee kwam een eind aan de militaire betekenis van Megen als vesting. De toren bleef staan en werd jarenlang als gevangenis gebruikt.
Archieven bevatten veel gegevens over het verblijf van een groot aantal gevangenen, die in “De Poort” hun dagen in eenzaamheid sleten. Daar wachtten ze op hun verhoor, veroordeling en soms op hun executie door middel van “het Sweert” of “het Koord”
In de jaren dertig van de vorige eeuw heeft men er de leider van de Bende van Oss weten op te sluiten. Echter, na één dag wist hij alweer te ontsnappen. Hij liet een briefje achter. De tekst daarvan is te vinden in de ondergrondse cel van Restaurant De Poort van Megen.
Aan de voet van deze toren vindt u dit unieke Restaurant waar u een kopie vindt van de oude gevangenis. Op het terras kijkt u uit op de gevangenistoren met ooievaarsnest. De toren wordt al een aantal jaren bewoond door een ooievaarspaar. Een ware trekpleister voor Megen.
Een van de belangrijkste kloosters in Megen is het kloostercomplex St. Josephsberg. Dit is het onderkomen van de zusters Clarissen. Op deze plaats stond ooit het kasteel (de burcht) van de Heren van Megen. Tijdens de brand van 1581 werd het kasteel verwoest. Het oude muurwerk en de keldergewelven gebruikte men voor het huidige Clarissenklooster.
De 80-jarige oorlog.
In 1629 werd ’s-Hertogenbosch ingenomen door de troepen van Fredrik Hendrik. Hij verbood het uitoefenen van het katholieke geloof en alle geestelijken moesten de stad en de streek verlaten. Alle kloosters vielen toe aan de protestanten. Het graafschap Megen bleef in die tijd echter een vrije, katholieke enclave. In 1720 kregen de zusters Clarissen uit Boxtel toestemming voor de bouw van een klooster op de plek van het vroegere kasteel.
De Clarissen zijn een zeer beschouwelijke orde. Ze leven in gebed voor de wereld. Lange tijd waren het slotzusters. Tot begin jaren zeventig van de vorige eeuw was er geen direct contact met de buitenwereld. Tot op de dag van vandaag is er in het Clarissenklooster een hostiebakkerij gevestigd. Het ‘Klukske’ in het torentje klinkt diverse keren per dag. U kunt de diensten bijwonen, nadere informatie vindt u op het bord aan de ingang van het klooster.
Voor meer informatie verwijzen wij u naar het “Toeristisch Informatiecentrum Megen” of Restaurant “De Poort van Megen”, Torenstraat 28, tel. 06-11881642.
Het Minderbroedersklooster, bewoond door de Franciscanen, is het oudste klooster in Megen en stamt uit 1645. Zij kwamen vanuit ’s-Hertogenbosch naar het ‘vrije’ Graafschap Megen toe. Van daaruit gingen zij met een soort marskramersaltaar op pad. In het omliggend gebied, ook aan de andere kant van de Maas, probeerden zij het katholieke geloof te onderhouden, te handhaven of uit te breiden.
Het klooster is niet te bezichtigen, de kloosterkerk wel.
Het klooster St. Anthonis van Padua is een groep van eenvoudige gebouwen rondom een pandhof. Voordat u de kloosterkerk binnen treedt, bekijk dan even de trap. Velen gingen u hier voor.
De altaren, de preekstoel en de biechtstoelen stammen uit het einde van de 17e eeuw.
Op de biechtstoelen staan de namen en wapens van de schenkers.
Achter de poortingang, tussen de kapel van Broeder Everardus en het klooster, bevindt zich de voormalige kloostertuin.
Vroeger werden hier groenten voor de paters gekweekt. Nu is de tuin De Hof van Lof. Alle planten en bloemen hebben een liturgische betekenis. Er zijn scharreldagen en rondleidingen. Informatie hierover vindt u in de kloosterkerk of bij het T.I.M. (Toeristisch Informatiecentrum Megen).
Broeder Everardus Witte stond bekend als het Heilige Bruurke. Hij was een eenvoudige broeder, een portier die iedereen in nood opving. Everardus was de hele dag intens in gebed voor de mensen, die hem om hulp vroegen.
Ook nu nog komen velen naar de kapel. In zijn gevouwen handen worden dagelijks briefjes gestopt met de noden van de bezoeker.
